Je partner is een avondje uit met vrienden. Hoewel je weet dat hij trouw is, maak je je toch zorgen. Wat nu als hij vreemdgaat? En waarom brengt hij niet liever tijd met mij door? Je begrijpt zelf niet zo goed waarom je jaloers bent, maar toch blijft het gevoel knagen. Ben jij ook wel eens jaloers in een relatie? Of heb je een jaloerse partner? Dan wil je graag weten waar dit gevoel vandaan komt en wat je eraan kunt doen.
Is jaloers zijn in een relatie normaal?
Het is heel normaal als je jaloers bent wanneer jouw partner met iemand anders staat te flirten of veel aandacht geeft aan andere mannen of vrouwen. Je houdt van je partner en bent bang om hem of haar kwijt te raken. Het is dus een teken van liefde.
Jaloezie komt voor in de beste relaties en is tot op zekere hoogte dus normaal. Sommige partners vinden het zelfs heel lief wanneer hun wederhelft een beetje jaloers is. Toch kan deze gezonde jaloezie ook overslaan naar een extreme vorm van jaloezie. Zo kan iemand bijvoorbeeld overal iets achter gaan zoeken, ook wanneer hier geen reden voor is. Dit heeft negatieve gevolgen voor de relatie.
Vormen van jaloezie
Omdat veel mensen jaloers in een relatie zijn, hebben wetenschappers van de University of Ottawa in Canada hier onderzoek naar gedaan. Zij ontdekten drie verschillende vormen van jaloezie. [1]
Preventieve jaloezie
Je merkt dat je je ongemakkelijk voelt wanneer je partner zonder jou op stap gaat. Wat als hij iemand ontmoet? En wat als hij te veel alcohol drinkt? Je doet er alles aan om te voorkomen dat hij zonder jou uit gaat. Dit is een vorm van preventieve jaloezie. Je wilt niet dat je partner in een situatie komt waarin hij vreemd kan gaan. Dit gaat vaak gepaard met het opleggen van regels.
Jaloersheid uit angst
Iemand die jaloers en onzeker is in een relatie maakt zich constant zorgen, ook als hier geen aanleiding voor is. Je bent bang om diegene kwijt te raken. Jaloersheid uit angst gaat vaak gepaard met controlerend gedrag, zoals het stiekem bekijken van persoonlijke spullen op zoek naar tekenen van overspel.
Reactieve jaloezie
En dan is er nog een derde vorm met de minst negatieve effecten: reactieve jaloezie. Deze vorm van jaloezie treedt alleen op wanneer er daadwerkelijk een reden voor is, zoals ontrouw of een affaire. Iemand reageert erg boos, verdrietig of angstig als hun partner echt vreemd is gegaan.
Dit is wanneer jaloezie ziekelijk wordt
Er zijn dus verschillende vormen van jaloezie. Ben jij erg jaloers in een relatie? Of vertoont jouw partner jaloers gedrag? Soms is jaloers zijn gezond, maar het kan ook overgaan in ziekelijke jaloezie.
Jaloezie wordt ziekelijk wanneer het gepaard gaat met wantrouwend, controlerend en dwingend gedrag. Iemand is constant bezig met zijn of haar partner en kan de jaloerse gedachten niet zomaar uitschakelen. Als iemand door je spullen zoekt, in je telefoon kijkt of bepaalde dingen gaat verbieden, kan dit een teken zijn van ziekelijke jaloezie.
Deze extreme vorm van jaloezie kan zorgen voor relatieproblemen. Zo voelt de een zich gecontroleerd en niet begrepen, en de ander heeft een laag zelfbeeld en denkt constant dat er iets speelt. Dit leidt tot ruzies en soms zelfs manipulatie, gewelddadig gedrag en een relatiebreuk.
Een kenmerk van verlatings- en bindingsangst
Wist je dat jaloers in een relatie een kenmerk is van zowel verlatings- als bindingsangst? Jaloersheid komt vaak voort uit de angst om je partner te verliezen. En laat dit nu ook net de basis zijn voor symptomen van verlatings- en bindingsangst.
Als je verlatingsangst hebt, ben je bang dat je partner je gaat verlaten. Doordat je deze angst voelt, kun je extreem jaloers gedrag gaan vertonen. Je wilt nu eenmaal dat je partner bij jou blijft.
Bij bindingsangst is er vaak de angst om gekwetst of verlaten te worden. De gedachte is: “Als iemand niet te dichtbij komt, kan diegene mij ook niet raken.” Iemand wordt dan bewust op afstand gehouden uit zelfbescherming. Toch kunnen er jaloerse gevoelens ontstaan, bijvoorbeeld als de ander met iemand anders afspreekt of interesse toont in een nieuwe partner. Hij is jaloers maar wil geen relatie komt vaak voort uit bindingsangst.
Omgaan met jaloezie in relatie
Omgaan met jaloezie in een relatie kan een uitdaging zijn. Relatieproblemen liggen op de loer en daarom is het belangrijk om te werken aan de angst en onzekerheid en het gedrag dat hiermee gepaard gaat.
Waar komt de jaloezie vandaan?
De eerste stap is nadenken over waar de jaloezie precies vandaan komt. Komt het doordat een vorige partner is vreemdgegaan? Of doordat je ouders er vroeger niet altijd voor je waren? Er kunnen veel redenen zijn voor jaloezie in een relatie. Als je weet waar het vandaan komt, kun je het beter oplossen.
Praat erover
Het is lastig om je gedachten en onzekerheden onder woorden te brengen, maar probeer het toch te doen. Alleen zo gaat jouw partner je beter begrijpen. Ook is het belangrijk om niet in te vullen wat er in het hoofd van je partner omgaat. Vaak denkt jouw partner namelijk heel iets anders dan wat jij denkt. Trek dus niet zomaar conclusies als hij met een andere vrouw staat te praten of een avond op stap is.
Stop met het controlerende gedrag
Wanneer je stiekem in de telefoon van je partner appjes zit te lezen, weet je heus wel dat dit gedrag niet goed is. Je weet het, maar gaat er toch mee door. Probeer dit gedrag te veranderen en de controle los te laten, hoe moeilijk het ook is. Elke keer als je in de telefoon van je partner kijkt, zijn jullie een stap verder verwijderd van een gezonde relatie.
Hulp bij jaloezie in een relatie
Herken jij de kenmerken van ziekelijk jaloers zijn in een relatie? Of heb je een extreem jaloerse partner? De liefde tussen jou en je wederhelft is er, maar de jaloezie staat jullie geluk in de weg. Gelukkig kunnen jullie leren omgaan met jaloerse gevoelens. Een relatietherapeut helpt jou en je partner door het vinden van de oorzaak van het wantrouwen. Vervolgens gaan jullie, individueel of samen, aan de slag met het overwinnen van jaloezie in een relatie.
Heb je behoefte aan hulp bij jaloezie in een relatie? Vul onderstaand contactformulier in en plan een gratis kennismaking. Dit is helemaal vrijblijvend. Heb je een vraag? Stel ze gerust.
Veelgestelde vragen over jaloezie in een relatie:
Hoe kan ik omgaan met jaloerse gevoelens?
Ga allereerst op zoek naar de oorzaak van jouw jaloezie. Gaat het over je partner of over je eigen onzekerheden? Alleen zo kun je het probleem gericht oplossen. Probeer erover te praten met je partner en leg uit wat je voelt. Een relatietherapeut kan je helpen bij het overwinnen van jaloezie in een relatie en het bouwen aan je zelfvertrouwen.
Ik ben zo jaloers in mijn relatie, wat moet ik doen?
Begint de jaloezie jullie relatie te beïnvloeden? In plaats van die angst die je voelt weg te duwen of te projecteren op je partner, helpt het om eerlijk te onderzoeken wat jij voelt en waarom. Merk je dat de jaloezie steeds terugkomt of dat je doorslaat in het controlerende gedrag? Professionele hulp kan helpen.
Hoe kan ik jaloezie in een relatie overwinnen?
Jaloezie overwinnen begint bij het achterhalen van de onderliggende oorzaak, zoals onzekerheid of verlatingsangst. Wees open en eerlijk en praat erover met je partner. Maak samen afspraken die jullie allebei een veilig gevoel geven.
Bronnen:
[1] Davis, A. C., Desrochers, J., DiFilippo, A., Vaillancourt, T., & Arnocky, S. (2018). Type of jealousy differentially predicts cost‐inflicting and benefit‐provisioning mate retention. Personal Relationships, 25(4), 596–610. https://doi.org/10.1111/pere.12262